Damen Naval bouwt volledige Virtual Reality-versie van het nieuwe CSS

Het nieuwe Combat Support Ship (CSS) Den Helder is nog niet opgeleverd, maar de bemanning kan het schip alvast leren kennen dankzij een uitgebreid Virtual Reality-pakket. Scheepsbouwer Damen Naval heeft een virtuele kopie van het schip opgeleverd aan het Commando Materieel & IT (COMMIT). Het is de eerste keer dat het bedrijf een VR-versie van een geheel schip heeft gecreëerd voor en met de Koninklijke Marine.

“Vroeger was de leus voor nieuwe bemanningssleden aan boord ‘Ken uw schip binnen 24 uur’. Nu kunnen we die spreuk aanpassen naar: ‘Ken uw schip 24 uur voordat u aan boord gaat’”, legt Damen Naval Projectdirecteur Arjan Risseeuw uit. “Het virtuele schip is een kopie van het ontwerp dat in ons 3D-designsoftware Cadmatic is gemaakt. Alles zit erin: het staal, de leidingen en kabelbanen, de apparatuur en alle ruimtes. Je kunt dus door een virtuele versie van het schip lopen, terwijl het echte schip nog aan de afbouwkade ligt.”

De VR-versie van het schip is tot stand gekomen in samenwerking met het Simulatie Centrum Maritiem (SCM) van Defensie. Nadat het VR-pakket is overgedragen aan COMMIT, hebben zij het op hun beurt overgedragen aan de Koninklijke Marine. Het idee is dat het Marine-opleidingsinstituut het virtuele schip gaat gebruiken voor trainingen voor de nieuwe bemanning. Zo kunnen ze alvast hun weg aan boord van het CSS vinden nog voor ze het schip in het echt zien of bezoeken. En de technologie kan ook ingezet worden om onderhoudsmonteurs of de bewaking te trainen. 

“Het VR-model geeft ons als bemanning nu al de mogelijkheid op afstand na te denken over details in de bedrijfsvoering die je normaliter aan boord doet”, vertelt Kapitein-luitenant ter zee Stefjan Veenstra, Commandant CSS Den Helder.

Het Combat Support Ship Den Helder wordt naar verwachting in 2025 in de vaart genomen worden

Damen Naval Technical Specialist VR Björn Mes en zijn team hebben af en toe de grenzen van hard- en software moeten oprekken om de virtuele versie te maken. “Wij hebben nog nooit zo’n groot en gedetailleerd schip in VR gezet en het gecombineerde team van Damen Naval en het Simulatie Centrum Maritiem heeft heel wat uren ‘aan boord’ doorgebracht. Dit is ook buiten Damen Naval een schaal die je niet vaak ziet. Het was een uitdagend project, maar het eindresultaat ziet er goed uit.”

Het is de eerste keer dat Damen Naval de door haar ontwikkelde tool-chain heeft ingezet voor een dergelijk VR-project. De tool-chain is ontwikkeld om delen van het VR-bouwproces te automatiseren en zo te versnellen. “Door de modellen en de metadata uit onze 3D-software slim te gebruiken, kunnen we veel tijd besparen”, legt Björn Mes uit. “Een mooi voorbeeld is het leidingwerk in de machinekamer. Voorheen was een collega weken bezig om alle pijpen en kleppen op de goede plek te zetten in het VR-model. Met de nieuwe tool-chain is het meeste pijpwerk van de machinekamer van CSS in een paar minuten gegenereerd en hoeven we het alleen te controleren en waar nodig aan te passen.”

Het Combat Support Ship Den Helder komt langzamerhand steeds meer tot leven. Afgelopen maand zijn bijvoorbeeld de dieselgeneratoren getest. Naar verwachting gaat het schip begin 2024 op proefvaart en zal het later dat jaar opgeleverd worden aan COMMIT. De Koninklijke Marine zal dan nog een aantal werkzaamheden zelf uitvoeren, voordat het schip in 2025 in de vaart genomen kan worden.